Watoto wakibeba mzigo mkubwa wa mlipuko wa mpox

Huku mpox ikitangazwa kuwa dharura ya afya ya umma ya wasiwasi wa kimataifa na Shirika la Afya Ulimwenguni kwa sababu ya kuenea kwa haraka, macho yote yamekuwa kwa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, ambayo inachangia karibu kesi zote zilizorekodiwa za mwaka huu na zaidi ya vifo 450.

Katika kutembelea vituo vya matibabu mashariki mwa nchi, BBC imegundua watoto wameathiriwa zaidi na ugonjwa huo, ambao unaweza kusababisha kifo.

“Ilianza kama sehemu ndogo, iliyowaka. Yule mama akakiminya na kutokwa na maji mengi. Kisha mwingine akaibuka, na baada ya muda mfupi, walikuwa wamejazana mwili mzima,” anasema Alain Matabaro, akielezea jinsi mpox ilivyokua kwa mtoto wake Amani mwenye umri wa miaka sita.

Alianza kupata nafuu baada ya siku nne za matibabu katika zahanati ya Munigi, karibu na mji mkuu wa mashariki mwa Kongo wa Goma.

Asilimia 75 ya kesi zinazoonwa na madaktari ni chini ya umri wa miaka 10, kulingana na Dkt Pierre-Olivier Ngadjole ambaye anafanya kazi katika shirika la hisani la Medair.

Vijana wanaonekana kuathiriwa vibaya sana na mlipuko wa mpox kwa sababu ya mfumo wao mdogo wa kinga.

Dkt Ngadjole pia analaumu msongamano wa watu katika kambi iliyo karibu iliyowekwa kwa ajili ya watu waliolazimishwa kutoka makwao kutokana na migogoro katika eneo hilo. Njia moja ya kueneza mpox ni kupitia mawasiliano ya karibu sana na watoto “wanacheza pamoja kila mara. Hawajali sana umbali wa kijamii,” anaambia BBC.

“Unaweza pia kuona kwenye kaya, wanalala kitanda kimoja. Unaweza kupata watoto watatu, wanne, watano. Usambazaji upo kila siku.”

Tangu Juni, zahanati ya Munigi, ambayo inatoa matibabu ya bure ikiwa ni pamoja na antibiotics kutibu magonjwa ya ngozi, paracetamol na maji salama ya kunywa, imeshughulikia kesi 310 za mpox. Sasa ni kuona kati ya watano na 10 waliolazwa wapya kila siku.

Hakuna mtu aliyekufa kutokana na ugonjwa huo na Dk Ngadjole anaamini ni kwa sababu watu wanatafuta msaada mapema.

“Nadhani ni muhimu sana kutoa huduma za afya bila malipo hasa katika muktadha huu… [Inamaanisha] watu hawakabiliwi na vikwazo vyovyote vya kifedha, wanakuja mapema kwenye kituo cha afya.”

• ‘Mpox alinifanya kooni kuniuma sana nikashindwa kulala’
• Je, tunapaswa kuwa na wasiwasi gani kuhusu mpox?
• Mpox ni nini na inaeneaje?

Ni hadithi tofauti kilomita 80 (maili 50) kusini-magharibi mwa Munigi, upande wa pili wa Ziwa Kivu, katika hospitali ya Kazimu.

Wagonjwa mia nane wameonekana huko tangu Juni na wanane wamekufa – wote wakiwa chini ya umri wa miaka mitano.

Ansima Kanigo mwenye umri wa miaka miwili alinasa mpox kutoka kwa mmoja wa ndugu zake wanne, ambao wote wamekuwa na ugonjwa huo.

Mamake, Nzigire Kanigo, 35, hakujua ilikuwa nini mwanzoni.

“Hii ni mara yangu ya kwanza kuiona, mtoto wangu alipoumwa wazazi wengine waliniambia huenda ni surua, lakini tulianza kutibu surua tukashindwa, tukaamua kuja huku.

“Mungu ambariki daktari ambaye ameleta dawa… [watoto] watatu wamepona – wako nyumbani. Ninao wawili tu ambao nimelazwa nao sasa hivi katika hospitali hii. Namshukuru Mungu.”

Mkurugenzi wa matibabu katika hospitali hiyo, Dkt Robert Musole, anasema mkurupuko huo haufai kupuuzwa na mamlaka.

“Hali ni mbaya sana, na tumezidiwa sana, kwa sababu tuna uwezo mdogo, lakini tunauhitaji mkubwa.

“Changamoto ya kwanza tunayokabiliana nayo katika mwitikio huu ni malazi ya wagonjwa. Changamoto ya pili ni upatikanaji wa dawa ambazo hatuna.”

Kote mashariki mwa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, kuna kambi kadhaa za mamilioni ya watu waliokimbia makazi yao huku makundi mbalimbali ya waasi yakiendesha harakati zao katika eneo hilo.

Watu mara nyingi husongamana katika miundo ya kubahatisha na kuishi katika hali duni bila usafi wa mazingira – mahali pazuri pa mpox kukimbia.

BBC

Ugonjwa huu umetuletea hofu kubwa kwamba sote tutaugua”Josephine SirangunzaMkazi wa kambi ya Mudja

Wahudumu wa afya wamekuwa wakitembelea maeneo kama kambi ya Mudja karibu na Mlima Nyiragongo, ili kuwaelimisha watu nini cha kufanya wanapoona dalili, kama vile kuzuia mawasiliano na wengine.

“Ugonjwa huu umetuletea hofu kubwa kwamba sote tutaugua,” anasema Josephine Sirangunza, ambaye anaishi katika kambi hiyo na watoto wake watano.

Anasema serikali inahitaji kutoa baadhi ya vifaa vya msingi kusaidia kukomesha kuenea kwa ugonjwa huo.

“Tunapoona mtu akiugua, tunahangaikia jinsi ya kujilinda.”

Ni maoni ya Bosco Sebuke, 52, ambaye ana watoto 10.

“Tumehamasishwa [kuhusu mpox], lakini tumejaa hofu kwa sababu tumesongamana katika makazi yetu. Tunalala katika mazingira duni sana, tunalala kitandani, hivyo kinga ni ngumu na kwa sababu hiyo, tunaogopa,” anasema.

Mlipuko huo mashariki mwa DR Congo ni wa aina mpya ya mpox uitwao Clade 1b na sasa umeenea katika nchi jirani.

Wiki iliyopita, serikali ya Kongo ilisema inatumai kuwa chanjo zitaanza kuwasili kutoka Marekani na Japan hivi karibuni. Hadi wakati huo, nchi hiyo haina chanjo yoyote licha ya kuwa kwenye kitovu cha virusi hivyo.

Bw Matabaro, babake Amani ambaye sasa anapata nafuu kutokana na mpox, anasema ana matumaini na habari kuwa chanjo zinaweza kuwa njiani.

Lakini usambazaji utakuwa mdogo sana na, kama Dk Ngadjole anasema, chanjo ni kipengele kimoja tu cha kupunguza kuenea kwa virusi.

“Hatua [rahisi] zaidi ya kuweka ni kuboresha usafi. Tunapoboresha usafi katika ngazi ya kaya, tunapoboresha usafi katika ngazi ya jamii, ni rahisi sana kupunguza hatari ya maambukizi.”

Bi Sirangunza anarejea mawazo ya daktari: “Waambie viongozi wetu watutumie dawa, sabuni na hatua nyingine za kujikinga ili tusiambukizwe.”