Janga kubwa la ponografia linalozikumba shule za Korea

Jumamosi iliyopita, ujumbe wa Telegram uliingia kwenye simu ya Heejin kutoka kwa mtumaji asiyejulikana. “Picha na taarifa zako za kibinafsi zimevuja. Tujadiliane.”

Mwanafunzi huyo wa chuo kikuu alipoingia kwenye chumba cha mazungumzo ili kusoma ujumbe huo, alipokea picha yake iliyopigwa miaka michache iliyopita akiwa bado shuleni. Ilifuatiwa na picha ya pili iliyotumia picha ile ile, hii pekee ndiyo ilikuwa ya ngono, na bandia.

Kwa hofu, Heejin, ambalo si jina lake halisi, hakujibu, lakini picha ziliendelea kuja. Katika wote hao, uso wake ulikuwa umeunganishwa na mwili unaoshiriki tendo la ngono, kwa kutumia teknolojia ya hali ya juu ya kina.

Deepfakes, ambazo nyingi huchanganya uso wa mtu halisi na mwili bandia, unaoonyesha ngono waziwazi, zinazidi kuzalishwa kwa kutumia akili ya bandia.

“Nilichanganyikiwa, nilijihisi mpweke,” Heejin aliambia BBC.

Lakini hakuwa peke yake.

Siku mbili mapema, mwandishi wa habari wa Korea Kusini Ko Narin alikuwa amechapisha kile ambacho kingegeuka kuwa habari kubwa zaidi ya kazi yake. Hivi majuzi iliibuka kuwa polisi walikuwa wakichunguza pete bandia za ponografia katika vyuo vikuu viwili vikuu vya kaunti hiyo, na Bi Ko alishawishika kuwa lazima kuwe na zaidi.

Alianza kutafuta mitandao ya kijamii na kugundua makundi kadhaa ya gumzo kwenye programu ya kutuma ujumbe Telegram ambapo watumiaji walikuwa wakishiriki picha za wanawake wanaowajua na kutumia programu ya AI kuzibadilisha kuwa picha ghushi za ponografia ndani ya sekunde chache.

“Kila dakika watu walikuwa wakipakia picha za wasichana wanaowajua na kuwataka wageuzwe kuwa bandia,” Bi Ko alituambia.

Bi Ko aligundua vikundi hivi havikuwalenga wanafunzi wa vyuo vikuu pekee. Kulikuwa na vyumba vilivyotolewa kwa shule maalum za upili na hata shule za kati. Ikiwa maudhui mengi yaliundwa kwa kutumia picha za mwanafunzi fulani, anaweza hata kupewa chumba chake mwenyewe. Kwa upana huitwa “vyumba vya udhalilishaji” au “chumba cha marafiki wa marafiki”, mara nyingi huja na masharti magumu ya kuingia.

Ripoti ya Bi Ko kwenye gazeti la Hankyoreh imeishangaza Korea Kusini. Siku ya Jumatatu, polisi walitangaza kuwa wanafikiria kufungua uchunguzi kuhusu Telegram, kufuatia uongozi wa mamlaka nchini Ufaransa, ambao hivi majuzi walimshtaki mwanzilishi wa Telegram ya Urusi kwa uhalifu unaohusiana na programu hiyo. Serikali imeapa kuleta adhabu kali kwa waliohusika, na rais ametoa wito kwa vijana wa kiume kuelimishwa vyema.

Telegram ilisema “inapambana kikamilifu na maudhui hatari kwenye jukwaa lake, ikiwa ni pamoja na ponografia isiyo halali,” katika taarifa iliyotolewa kwa BBC.

‘Mchakato wa utaratibu na uliopangwa’

BBC imetazama maelezo ya idadi ya mazungumzo haya. Moja inatoa wito kwa wanachama kuchapisha zaidi ya picha nne za mtu pamoja na jina lake, umri na eneo analoishi.

“Nilishtushwa na jinsi mchakato ulivyokuwa wa utaratibu na uliopangwa,” alisema Bi Ko. “Jambo la kutisha zaidi nililogundua ni kikundi cha wanafunzi wenye umri mdogo katika shule moja ambacho kilikuwa na zaidi ya wanafunzi 2,000.”

Siku chache baada ya makala ya Bi Ko kuchapishwa, wanaharakati wa haki za wanawake walianza kukagua Telegram pia, na kufuata miongozo.

Kufikia mwisho wa wiki hiyo, zaidi ya shule na vyuo vikuu 500 vilikuwa vimetambuliwa kama malengo. Idadi halisi iliyoathiriwa bado itajulikana, lakini wengi wanaaminika kuwa na umri wa chini ya miaka 16, ambao ni umri wa idhini ya Korea Kusini. Sehemu kubwa ya wanaoshukiwa kuwa wahalifu ni vijana wenyewe.

Heejin alisema kujifunza juu ya ukubwa wa shida kumemfanya wasiwasi wake kuwa mbaya zaidi, kwani sasa ana wasiwasi ni watu wangapi wangemtazama kwa undani. Awali alijilaumu. “Sikuweza kuacha kufikiria kuwa hii ilitokea kwa sababu nilipakia picha zangu kwenye mitandao ya kijamii, je, nilipaswa kuwa mwangalifu zaidi?”

Wanawake na vijana wengi kote nchini wameondoa picha zao kwenye mitandao ya kijamii au kuzima akaunti zao kabisa, wakihofia kudhulumiwa baadaye.

“Tumechanganyikiwa na tunakasirika kwamba tunalazimika kukagua tabia zetu na matumizi yetu ya mitandao ya kijamii wakati hatujafanya kosa lolote,” alisema mwanafunzi mmoja wa chuo kikuu, Ah-eun, ambaye rika lake walilengwa.

Ah-eun alisema mwathiriwa mmoja katika chuo kikuu chake aliambiwa na polisi asijisumbue kufuatilia kesi yake kwani ingekuwa vigumu sana kumkamata mhalifu, na “haikuwa uhalifu” kwani “picha hizo zilikuwa za uwongo”.

Kiini cha kashfa hii ni programu ya kutuma ujumbe Telegram. Tofauti na tovuti za umma, ambazo mamlaka zinaweza kufikia kwa urahisi, na kisha kuomba picha ziondolewe, Telegramu ni programu ya utumaji ujumbe ya faragha iliyosimbwa kwa njia fiche.

Watumiaji mara nyingi hawajulikani, vyumba vinaweza kuwekwa kwenye hali ya “siri”, na yaliyomo ndani yake kufutwa haraka bila kufuatilia. Hii imefanya iwe nafasi kuu kwa tabia ya uhalifu kustawi.

Wiki iliyopita, wanasiasa na polisi walijibu kwa nguvu, na kuahidi kuchunguza uhalifu huu na kuwafikisha wahusika mbele ya sheria.

Siku ya Jumatatu, Shirika la Polisi la Kitaifa la Seoul lilitangaza kuwa litatafuta kuchunguza Telegram kuhusu jukumu lake katika kuwezesha picha ghushi za ponografia za watoto kusambazwa.

• Korea Kusini inakabiliwa na ‘dharura’ ya ponografia bandia
• Wanawake wa Korea Kusini waandamana mjini Seoul kuhusu kamera za ngono zilizofichwa

Mwanzilishi wa programu hiyo, Pavel Durov, alishtakiwa nchini Ufaransa wiki iliyopita kwa kuhusika katika makosa kadhaa yanayohusiana na programu hiyo, ikiwa ni pamoja na kuwezesha kushiriki ponografia ya watoto.

Lakini wanaharakati wa haki za wanawake wanashutumu mamlaka nchini Korea Kusini kwa kuruhusu unyanyasaji wa kijinsia kwenye Telegram kuchemka bila kudhibitiwa kwa muda mrefu sana, kwa sababu Korea imekabiliwa na janga hili hapo awali. Mnamo mwaka wa 2019, iliibuka kuwa pete ya ngono ilikuwa ikitumia Telegraph kuwalazimisha wanawake na watoto kuunda na kushiriki picha zao wazi za ngono.

Polisi wakati huo waliomba Telegram msaada kwa uchunguzi wao, lakini programu ilipuuza maombi yao yote saba. Ingawa kiongozi huyo hatimaye alihukumiwa kifungo cha zaidi ya miaka 40 jela, hakuna hatua iliyochukuliwa dhidi ya jukwaa hilo, kwa sababu ya hofu kuhusu udhibiti.

“Waliwahukumu wahusika wakuu lakini walipuuza hali hiyo, na nadhani hii imezidisha hali hiyo,” alisema Bi Ko.

Park Jihyun, ambaye, kama mwanahabari mchanga mwanafunzi, alifunua pete ya ngono ya chumba cha Nth mnamo 2019, amekuwa mtetezi wa kisiasa kwa wahasiriwa wa uhalifu wa ngono wa kidijitali. Alisema tangu kuzuka kwa kashfa hiyo ya uwongo, wanafunzi na wazazi walikuwa wakimpigia simu mara kadhaa kwa siku wakilia.

“Wameona shule yao kwenye orodha iliyoshirikiwa kwenye mitandao ya kijamii na wanaogopa.”

Bi Park amekuwa akiongoza wito kwa serikali kudhibiti au hata kupiga marufuku programu hiyo nchini Korea Kusini. “Ikiwa kampuni hizi za teknolojia hazitashirikiana na mashirika ya kutekeleza sheria, basi serikali lazima idhibiti ili kulinda raia wake,” alisema.

Kabla ya mzozo huu wa hivi punde kulipuka, Kituo cha Utetezi cha Waathiriwa wa Unyanyasaji wa Kijinsia Mtandaoni cha Korea Kusini (ACOSAV) tayari kilikuwa kikiona ongezeko kubwa la idadi ya wahasiriwa wa umri mdogo wa ponografia bandia.

Mnamo 2023 waliwashauri vijana 86 walioathiriwa. Hiyo iliruka hadi 238 katika miezi minane ya kwanza ya mwaka huu. Katika wiki pekee iliyopita, vijana wengine 64 waathiriwa wamejitokeza.

Mmoja wa viongozi wa kituo hicho, Park Seonghye, alisema kwa muda wa wiki moja iliyopita wafanyakazi wake walikuwa wametawaliwa na simu na walikuwa wakifanya kazi saaana. “Imekuwa dharura kamili kwetu, kama hali ya wakati wa vita,” alisema.

“Pamoja na teknolojia ya hivi punde ya kina bandia sasa kuna video nyingi zaidi kuliko ilivyokuwa hapo awali, na tuna wasiwasi itaongezeka tu.”

Pamoja na waathiriwa wa ushauri nasaha, kituo hiki hufuatilia maudhui hatari na hufanya kazi na mifumo ya mtandaoni ili kuyaondoa. Bi Park alisema kumekuwa na matukio ambapo Telegram iliondoa maudhui kwa ombi lao. “Kwa hivyo haiwezekani,” alibainisha.

Katika taarifa, Telegram iliiambia BBC kwamba wasimamizi wake “hufuatilia kwa makini sehemu za umma za programu, hutumia zana za AI na kukubali ripoti za watumiaji ili kuondoa mamilioni ya maudhui kila siku ambayo yanakiuka masharti ya huduma ya Telegram”.

Ingawa mashirika ya kutetea haki za wanawake yanakubali kwamba teknolojia mpya ya AI inarahisisha kuwanyonya waathiriwa, yanahoji kuwa hii ni aina ya hivi punde zaidi ya dhulma inayochezwa mtandaoni nchini Korea Kusini.

Wanawake wa kwanza walikabiliwa na mawimbi ya matusi mtandaoni. Kisha likaja gonjwa la spy cam, ambapo walirekodiwa kwa siri kwa kutumia vyoo vya umma na vyumba vya kubadilishia nguo.

“Sababu kuu ya hii ni ubaguzi wa kijinsia wa kimuundo na suluhisho ni usawa wa kijinsia,” ilisoma taarifa iliyotiwa saini na vikundi 84 vya wanawake.

Huu ni ukosoaji wa moja kwa moja wa Rais wa nchi hiyo Yoon Suk Yeol, ambaye amekanusha kuwepo kwa ubaguzi wa kijinsia wa kimuundo, kukata ufadhili kwa vikundi vya kusaidia wahasiriwa na anafuta wizara ya usawa wa kijinsia ya serikali.

Lee Myung-hwa, ambaye hushughulikia wakosaji wa ngono wachanga, alikubali kwamba ingawa kuzuka kwa unyanyasaji wa kina unaweza kuonekana ghafla, kwa muda mrefu imekuwa ikinyemelea. “Kwa vijana, bandia zimekuwa sehemu ya utamaduni wao, zinaonekana kama mchezo au mizaha,” alisema mshauri huyo, ambaye anaendesha Kituo cha Utamaduni cha Vijana cha Aha Seoul.

Bi Lee alisema ni muhimu kuwaelimisha vijana wa kiume, akitolea mfano utafiti unaoonyesha unapowaambia wakosaji ni nini hasa wamekosea, wanakuwa na ufahamu zaidi wa kile kinachozingatiwa kuwa unyanyasaji wa kijinsia, ambao huwazuia kukosea tena.

Wakati huo huo, serikali imesema itaongeza adhabu ya uhalifu kwa wale wanaounda na kushiriki picha za uwongo, na pia itawaadhibu wanaotazama ponografia.

Inafuatia ukosoaji kwamba hakuna wahalifu wa kutosha walikuwa wakiadhibiwa. Mojawapo ya masuala ni kwamba wengi wa wahalifu ni vijana, ambao kwa kawaida huhukumiwa katika mahakama za vijana, ambapo hupokea hukumu nafuu zaidi.

Tangu vyumba vya mazungumzo vilipofichuliwa, nyingi zimefungwa, lakini mpya karibu zitachukua mahali pao. Chumba cha udhalilishaji tayari kimeundwa ili kuwalenga wanahabari wanaoripoti habari hii. Bi Ko, ambaye alitangaza habari hiyo, alisema kuwa hii ilimfanya kukosa usingizi. “Ninaendelea kuangalia chumba ili kuona ikiwa picha yangu imepakiwa,” alisema.

Wasiwasi kama huo umeenea kwa karibu kila msichana tineja na mwanamke mchanga nchini Korea Kusini. Ah-eun, mwanafunzi wa chuo kikuu, alisema ilimfanya kuwa na shaka na marafiki zake wa kiume.

“Sasa siwezi kuwa na uhakika kwamba watu hawatafanya uhalifu huu nyuma yangu, bila mimi kujua,” alisema. “Nimekuwa macho sana katika mwingiliano wangu na watu, ambayo haiwezi kuwa nzuri.”