Waisraeli waandamana, muungano waitisha mgomo baada ya mateka sita zaidi kuuawa huko Gaza

Waandamanaji wenye hasira wafanya maandamano makubwa wakitaka makubaliano ya kusitishwa kwa mapigano huku chama kikuu cha wafanyakazi nchini Israel kikitaka kufanyike mgomo mkuu siku ya Jumatatu.

Makumi kwa maelfu ya Waisraeli wameingia barabarani wakitaka makubaliano ya kusitisha mapigano na chama kikuu cha wafanyikazi nchini Israel kimeitisha mgomo baada ya mateka sita zaidi kupatikana wamekufa huko Gaza.

Mapigano kati ya waandamanaji na vikosi vya usalama yaliripotiwa Jumapili usiku katika moja ya maandamano makubwa zaidi dhidi ya serikali nchini Israeli tangu vita vya Gaza kuanza karibu miezi 11 iliyopita.

Waandamanaji waliimba “Sasa! Sasa!” na kumtaka Waziri Mkuu wa Israel Benjamin Netanyahu kufikia makubaliano ya kusitisha mapigano na kundi la Palestina Hamas ili kuwarudisha nyumbani mateka waliosalia.

Waisraeli wengi walifunga barabara mjini Tel Aviv na kuandamana nje ya ofisi ya Netanyahu huko Jerusalem Magharibi.

Katika taarifa yake, Jukwaa la Mateka na Familia Zilizotoweka, ambalo linawakilisha familia za mateka wanaoshikiliwa huko Gaza, lilisema kifo cha mateka sita ni matokeo ya moja kwa moja ya Netanyahu kushindwa kupata makubaliano ya kusitisha mapigano na kuwarudisha wapendwa wao nyumbani.

“Wote waliuawa katika siku chache zilizopita, baada ya kunusurika karibu miezi 11 ya unyanyasaji, mateso na njaa katika utumwa wa Hamas,” kongamano hilo lilisema.

Gil Dickmann, binamu wa Carmel Gat, ambaye mwili wake ulikuwa miongoni mwa waliorejeshwa, aliwataka Waisraeli kuweka shinikizo zaidi kwa serikali yao. “Nenda barabarani na funga nchi hadi kila mtu arudi. Bado wanaweza kuokolewa,” Dickmann alichapisha kwenye X.

Gideon Levy, mwandishi wa safu ya gazeti la Haaretz la Israel, aliiambia Al Jazeera kwamba Netanyahu amekuwa akitetea vyama vya mrengo wa kulia katika serikali yake ambavyo vinapingana na makubaliano yoyote na Hamas.

“Wao [wahusika] hawakuweza kuwajali mateka,” alisema.

Levy alisisitiza kuwa ndani ya chama cha Netanyahu Likud, kundi kubwa zaidi serikalini, Netanyahu ana nguvu nyingi na chama kinamuunga mkono.

“Kwa hiyo changamoto kutoka ndani ya serikali ni ndogo sana,” alisema. “Changamoto ya kweli, inayowezekana tu, itakuwa mitaani, lakini ni mapema sana kuhukumu.”

Muungano waitisha mgomo mkuu

Wakati huo huo, katika kipindi cha kwanza tangu tarehe 7 Oktoba, shirikisho kubwa la vyama vya wafanyakazi nchini Israel, Histadrut, limeitisha mgomo wa jumla kuishinikiza serikali kutia saini makubaliano ya kusitisha mapigano.

Muungano huo ulisema Uwanja wa Ndege wa Ben Gurion, kitovu kikuu cha usafiri wa anga nchini Israel, utafungwa kuanzia saa nane asubuhi (05:00 GMT) siku ya Jumatatu, kwa kuwa unalenga kuzima au kuvuruga sekta kuu za uchumi wa Israeli, zikiwemo benki na huduma za afya.

“Mkataba ni muhimu zaidi kuliko kitu kingine chochote,” alisema mkuu wa Histadrut Arnon Bar-David. “Tunapata mifuko ya mwili badala ya biashara.”

Alisema aliungwa mkono na wazalishaji wakuu wa Israeli na wajasiriamali katika sekta ya teknolojia ya juu. Muungano wa baadhi ya sauti zenye nguvu zaidi katika uchumi wa Israeli ulionyesha ukubwa wa hasira ya umma juu ya vifo vya mateka sita.

Huduma za manispaa katika kitovu cha uchumi cha Israeli Tel Aviv pia zitafungwa kwa sehemu ya Jumatatu.

Jumuiya ya Wazalishaji wa Israel ilisema iliunga mkono mgomo huo na kuishutumu serikali kwa kushindwa katika “wajibu wake wa kimaadili” kuwarejesha mateka wakiwa hai.

“Bila kurejea kwa mateka, hatutaweza kumaliza vita, hatutaweza kujirekebisha kama jamii na hatutaweza kuanza kukarabati uchumi wa Israeli,” mkuu wa chama Ron Tomer alisema.

Kiongozi wa upinzani wa Israel na waziri mkuu wa zamani Yair Lapid amesema anaunga mkono mgomo huo.

Lakini Waziri wa Fedha Bezalel Smotrich amemtaka Mwanasheria Mkuu wa nchi hiyo Gali Baharav-Miara kuwasilisha ombi la dharura kwa mahakama kuzuia mgomo uliopangwa wa nchi nzima.

Katika barua yake, Smotrich alidai kuwa mgomo haukuwa na msingi wa kisheria kwa vile ulilenga kuathiri vibaya maamuzi muhimu ya sera ya wanasiasa kuhusu masuala yanayohusiana na usalama wa taifa.

Alisema pia kwamba mgomo mpana – ambao utafunga nchi ikiwa ni pamoja na safari za ndege zinazotoka – una madhara makubwa ya kiuchumi ambayo yanaweza kusababisha uharibifu wa kiuchumi usiohitajika wakati wa vita.

Mazungumzo ya amani kati ya Israel na Hamas yameendelea kwa miezi kadhaa, na wengi wanamlaumu Netanyahu kwa kushindwa kufikia makubaliano.

Jeshi la Israel limeua watu wasiopungua 40,738 na kujeruhi 94,154 katika  vita vyake dhidi ya Gaza tangu Oktoba 7. Takriban watu 1,139 waliuawa nchini Israel wakati wa mashambulizi yaliyoongozwa na Hamas tarehe 7 Oktoba, huku takriban watu 250 wakitekwa na kundi hilo.

Jeshi la Israel limekiri kuwepo kwa ugumu wa kuwaokoa makumi ya mateka waliosalia na kusema ni makubaliano pekee yanayoweza kuleta marejesho makubwa.