Je, AI inaweza kuokoa Wanigeria kutokana na mafuriko makubwa?

Katika kijiji kidogo cha Ogba-Ojibo katikati mwa Nigeria, ameketi kwenye makutano ya mito miwili mikubwa ya taifa – Niger na Benue – Ako Prince Omali mwenye umri wa miaka 27 anahesabu hatua zilizochongwa kutoka kwenye uchafu, ambao unaelekea chini. kingo za mto Niger zenye rangi ya tifutifu. Ukingo huu wa mto, ulio na nyasi nyororo, ndipo wanakijiji huja kuvua samaki au kuosha mazao na kufulia.

Wiki iliyopita tu, hatua tatu kati ya hizo zilizama wakati wa usiku mmoja wa mvua, ambayo iliinua kiwango cha maji kwa takriban mita tano. Kwa kawaida, unaweza kuhesabu hatua saba chini kwenye mto. Sasa, vijiti vinne tu vimesalia juu ya uso wa maji, vijiti vinavyoshikilia hatua za matope vikiwa vimesombwa na mafuriko

Omali, mkulima mdogo ambaye hekta yake moja ya shamba la mazao limezama kabisa, amekuwa akifuatilia kiwango cha maji katika mto huo kwa wiki chache zilizopita. Mto wa tatu kwa urefu barani, Niger ni mto mkubwa katika Afrika Magharibi, unaotokea nyanda za juu za Guinea na kutiririka kwenye Bahari ya Atlantiki kupitia Delta ya Niger.

Mafuriko, mojawapo ya majanga ya asili ya kawaida duniani, ni tukio la msimu kwa watu milioni 4.5 wanaoishi katika Jimbo la Kogi, lililopewa jina la neno la Kihausa linalomaanisha mto. Wanakijiji wengi wa Ogba-Ojibo ni wavuvi wa kujikimu na wakulima ambao maisha yao yanaathiriwa zaidi na mabadiliko ya mazingira.

Nigeria inashika nafasi ya pili kwa idadi kubwa ya watu duniani walio katika hatari ya kukumbwa na mafuriko baada ya India – milioni 15 kwa jumla. Mnamo 2022, watu 470,000 huko Kogi pekee waliathiriwa na mafuriko.

Lakini mwaka huu unatarajiwa kuwa mgumu sana. Kufikia katikati ya mwezi Septemba, watu milioni moja wamelazimika kuyahama makazi yao kufuatia kuporomoka kwa bwawa katika Jimbo la Borno, huku wengine wakiwa bado wamekwama makwao, wengine wakikimbilia kwa jamaa zao katika majimbo mengine au kambi zinazoungwa mkono na serikali. Huko Kogi, watu wengine 250,000 wako katika hatari ya kuhama makazi yao, kulingana na mamlaka za mitaa.

Kwa kawaida, mashirika ya misaada kama vile Msalaba Mwekundu, Shirika la Kimataifa la Uhamiaji, au Wakala wa Usimamizi wa Dharura wa Jimbo huingia katika hatua hii ili kusambaza chakula cha dharura, lakini ingawa hii inakaribishwa, haiangazii suala la msingi – kwamba mafuriko. kuja kila mwaka.

Sasa, programu mpya za kibunifu zimeanza kuonekana, zikilenga kuwasaidia watu kujiandaa kwa mafuriko mapema.

Miezi mitatu ya usumbufu kila mwaka

Mawazo mapya ndiyo yanahitajika hapa, anasema Omali, kwani mafuriko yamekuwa mabaya zaidi kwa miaka mingi nchini kote kwa ujumla. Huko nyuma mwaka wa 2012, Omali alipokuwa na umri wa miaka 15, anakumbuka, ndipo “mafuriko yalipokuwa mabaya sana” kwa wakazi wa nyumba yake katika Jimbo la Kogi.

Kibanda cha mianzi kilichoezekwa kwa udongo ambacho mkewe na bintiye mdogo wanaishi naye kimefurika kabisa mwaka huu, pamoja na shamba dogo ambalo wazazi wake walitaabika kwa kula mchele na viazi vikuu alipokuwa mdogo.

Wakati wa utoto wake, anasema, “Tulianza kuhama mafuriko yalipokuja, ambayo yangekuwa ya miezi miwili na nusu hadi mitatu [kila vuli] kila mwaka”. Familia ingevuka mto kwa boti ndogo za kupiga kasia na mali zao chache kwenda Idah, iliyoko umbali wa kilomita chache kwenye ardhi ya juu. Ni pale ambapo Omali anaenda na mke wake na mtoto wakati maji yanapozidi sana.

Maisha huko Ida sio rahisi wakati familia inapofanya makazi huko kwa miezi hiyo michache kila mwaka. Wanachuchumaa chini ya vijiti vya mianzi vilivyofunikwa na mifuko ya cellophane ili kuunda kibanda cha muda; elimu ya watoto inasimama kwani shule zote zimefungwa.

“Watu wamejazana, kuna changamoto za uingizaji hewa, tuna chakula kidogo,” Omali anasema. “Ukosefu [wa] wa kupata huduma za usafi, maji [safi] na vifaa ni mfadhaiko mkubwa.”

Katika kipindi hiki kigumu, kaya zote 300 za Ogba-Ojibo zinapoteza upatikanaji wa mashamba yao.

Inaweza kuchukua hadi miezi minne kwa maji ya mafuriko kupungua, na kuondoa udongo wa juu wenye rutuba na maridadi katika mchakato huo.

Siku hizi, Omali analima chini ya hekta moja (ekari 2.4) ya mpunga na viazi vikuu kwenye ardhi iliyorithiwa kutoka kwa marehemu wazazi wake pamoja na mkewe, Blessing, ili kujilisha wenyewe na binti yao wa miaka minne. Wanauza walichobakiza kwenye soko la ndani.

2021 ulikuwa mmoja wa miaka bora ya mavuno kwa sababu mafuriko yalikuwa chini kuliko kawaida – Omali na Blessing walifanikiwa kupata naira 300,000 ($183) katika mwaka huo. Mwaka uliofuata, alipata tu naira 100,000 (dola 61). Na mwaka jana, hawakufanya chochote.

Wakati nyakati zinapokuwa dhaifu, Omali huchukua mikopo au kufanya kazi kama vibarua ndani ya kijiji ili kujikimu.

Lakini mwezi huu wa Juni, Omali anasema aligundua kitu cha kumpa matumaini kidogo. Alihudhuria baraza (mkutano wa jumuiya) ulioendeshwa huko Ogba-Ojibo na GiveDirectly, shirika lisilo la faida la Marekani linalotoa misaada ya kibinadamu kwa njia ya malipo ya fedha au uhamisho wa benki.

Huko, alijifunza kuhusu programu mpya yenye tofauti na programu za kawaida za msaada wa chakula. Chini ya mpango huu mpya, wale wanaoishi katika maeneo yanayokumbwa na mafuriko wanapewa fursa ya kupokea pesa kabla ya mafuriko, ili kusaidia jamii kukabiliana na tetemeko hilo kwa kuhifadhi bidhaa za nyumbani au chochote wanachochagua kununua, badala ya kupokea tu chakula. na mambo mengine muhimu baadaye. Takriban watu 30,000 walijiandikisha kwa muda wa wiki mbili, anasema Natasha Buchholz, meneja mkuu wa GiveDirectly anayeishi Msumbiji.

Mbinu tofauti inayotolewa na mpango huo inahusisha akili bandia (AI), ambayo shirika linatarajia kuleta mabadiliko zaidi kwa watu katika jumuiya zilizo katika mazingira magumu kama vile Ogba-Ojibo.

Kutumia AI kuzuia maafa

Miaka michache iliyopita, Alex Diaz, mkuu wa Idara ya Ujasusi Bandia kwa Uzuri wa Jamii kwenye timu ya uhisani ya Google.org tangu 2019, alianza kujadiliana na timu yake, wanachama wa Utafiti wa Google na mashirika yasiyo ya kiserikali ya kibinadamu kuhusu jinsi ya kuelewa vyema zaidi hali ya hewa duniani. matatizo ili kuendeleza ufumbuzi bora.

Majibu sio “siku zote lazima yawe ya kiufundi”, anaiambia Al Jazeera kupitia simu kutoka New York City. Lengo ni kusaidia mashirika yasiyo ya faida kama vile GiveDirectly kujenga au kutumia zana za AI, kama vile muundo wa kutambua uharibifu wa SKAI ambao Utafiti wa Google uliuunda kwa kushirikiana na Mpango wa Chakula Duniani na sasa unaenea duniani kote, katika zaidi ya nchi 80, katika tovuti 1,800. .

Mtindo huu pia unaweza kutumika kubainisha maeneo ambayo kuna uwezekano mkubwa wa kukumbwa na mafuriko.

Tatizo kubwa linapokuja suala la maafa, kama ni tetemeko kubwa la ardhi au mafuriko makubwa, ni kwamba wafanyakazi wa misaada “hawajui waende wapi”, anasema Diaz.

Mnamo 2022, baada ya uharibifu uliosababishwa na Kimbunga Ian huko Florida na Puerto Rico, Google ilitumia picha za satelaiti zilizofunikwa na data ya kijamii na kiuchumi ili kutambua wale waliohitaji sana usaidizi kwani Wakala wa Usimamizi wa Dharura wa Shirikisho (FEMA) inaweza kuchukua wiki au hata miezi kukusanya hii. data, kulingana na Diaz.

“Baada ya maafa, wakati ni muhimu. Tunatumia tabaka za kidijitali kupata pesa nje ya mlango, haraka iwezekanavyo.

Katika maeneo ya mbali nchini Naijeria, kwenda nje kwa mlango mlango kwa mlango ni muda mwingi na upelekaji data mara kwa mara hupanuliwa. Kwa hivyo, tangu 2020, timu ya utafiti ya Google imekuwa ikiunda miundo ya kutambua majanga ya AI, ambayo inaweza kutumika kutambua majengo ambayo yameharibiwa na vimbunga, mafuriko na majanga mengine ya asili.

Mfumo wa kutambua hutumia muunganisho wa picha za setilaiti ya Google na data nyingine inayopatikana, ikiwa ni pamoja na bidhaa za hali ya hewa zinazopatikana kwa umma, data ya kupima kutoka mito na picha za setilaiti pamoja na maelezo ambayo serikali ya Nigeria hutoa, ili “kufundisha” muundo wa kimataifa kuelewa maeneo mahususi.

Nchini Nigeria, timu ya Google ya AI for Social Good pia imekuwa ikiangazia hatua zinazotarajiwa kupunguza hatari za mafuriko kutoka Mto Niger katika Jimbo la Kogi. Wazo lilikuwa kwamba mifumo ya mashine za “kujifunza kwa kina” inaweza kuundwa ili kutabiri majanga ya asili, “kwa uzito bora zaidi [usahihi zaidi] na muda wa kuongoza zaidi kuliko ule tulionao sasa kama hali ilivyo”, anaelezea Diaz.

Mafuriko ‘yataongezeka’

Dan Quinn, mkurugenzi wa programu za kibinadamu wa GiveDirectly, anasema kuwa mafuriko nchini Nigeria yanatarajiwa kuwa mabaya zaidi.

“Tunatarajia kuona mafuriko yakiongezeka katika miaka ijayo kutokana na mabadiliko ya hali ya hewa, ambayo inazidi kuwa magumu kutabiri kwani mvua huja mapema au baadaye kuliko tunavyotarajia.” Anaendelea kusema: “Matukio makubwa ya mafuriko pia hubadili mtiririko halisi wa mito, ambayo inaweza kuweka maeneo fulani katika hatari zaidi ya mafuriko katika miaka inayofuata baada ya tukio moja kubwa.”

“Maonyo ya mapema bila hatua za mapema ni fursa iliyokosa,” anasema Diaz. Kulingana na Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya Kupunguza Hatari za Maafa, kila $1 iliyowekezwa katika kupunguza hatari na kuzuia inaweza kuokoa hadi $15 katika uokoaji baada ya maafa, wakati kila $1 iliyowekezwa katika miundombinu inayostahimili majanga huokoa $4 katika ujenzi upya.

Kando na usaidizi wa pesa taslimu, mikakati mingine ya kustahimili hali ya hewa ni pamoja na kuimarisha mifumo ya hadhari ya mapema, elimu ya jamii na mafunzo ya kujiandaa na majanga, kuwekeza katika miundombinu inayostahimili mafuriko, na kilimo kinachostahimili hali ya hewa. Uhifadhi wa ardhi oevu na upandaji miti upya unaweza pia kuimarisha ulinzi wa asili wa mafuriko.

Chama cha Wafanyabiashara cha Marekani kimegundua kuwa majanga ya dola bilioni sasa ni hali ya kawaida na kuongezeka kwa majanga yanayohusiana na hali ya hewa. Mnamo 2022, majanga ya asili yaligharimu zaidi ya $360bn  kote ulimwenguni.

“Nataka mwanangu aishi katika ulimwengu wenye mabadiliko ya hali ya hewa ambapo sio tu majibu tendaji,” anasema Diaz.

Karibu 2023, GiveDirectly iliamua kuanza kuwekeza zaidi katika shughuli za mapema, anasema Buchholz, meneja mkuu. Wazo ni kutoa njia ya kuokoa maisha kabla ya maafa kutokea kupitia malipo yanayotarajiwa, kwa kutumia programu za AI kusaidia kutabiri ni jumuiya zipi ambazo zimefichuliwa zaidi. “Tunajifunza mengi, ni hali inayobadilika sana,” anasema.

Mafuriko huko Kogi yanatarajiwa kuzuka vibaya katika wiki chache zijazo.

Mradi wa GiveDirectly huko Kogi unaanza kwa kulenga kijiografia maeneo yaliyo hatarini zaidi. Mara tu maeneo ya mradi yanapoanzishwa, kuna mchakato wa usajili ambapo wapokeaji watarajiwa hujibu utafiti mfupi kupitia SMS ili kubaini kustahiki kwao kupata usaidizi, ikifuatiwa na michakato michache ya uthibitishaji kwa uangalifu ili kuthibitisha utambulisho. Mpango huo unatumia njia fupi za USSD, ambazo hufanya kazi kupitia mfumo wa SIM, kuruhusu watu kupata huduma kwenye simu za rununu za mtindo wa zamani pamoja na simu mahiri.

Kituo cha simu cha GiveDirectly kinapatikana katika Jimbo la Ilorin, takriban kilomita 350 (maili 217) magharibi mwa Kogi, na kama hawawezi kufikia watu binafsi ili kuthibitisha utambulisho wao kwa njia ya simu, watajaribu kufanya hivyo ana kwa ana kupitia timu ya uwanja badala yake.

Kufikia wiki hii, GiveDirectly tayari ilikuwa imewalipa watu 53 katika wadi tatu tofauti, lakini jumla ya jumuiya 52 zilizo na wapokeaji 4,500 katika wadi sita katika Jimbo la Kogi zinatarajiwa kulipwa msimu huu wa mafuriko.

Kando na kufanya kazi na viongozi wa mitaa kama vile wazee wa vijiji ili kuthibitisha maeneo ya mashambani yanayofaa, GiveDirectly pia inashirikiana na taasisi za benki ili kuhakikisha kuwa wapokeaji wanapata mbinu mpya za uthibitishaji, kama vile vitambulisho, kwani wapokeaji mara nyingi huishi katika maeneo ya mbali na ambayo hayajahudumiwa.

Msimu wa mafuriko unapoanza, GiveDirectly hutumia data ya utabiri kutoka Google kutambua maeneo yanayokumbwa na mafuriko. “Vichochezi” huwashwa ikiwa eneo la wasiwasi limefunikwa na maji kupanda juu au kuvuka kizingiti kilichoamuliwa mapema, Buchholz anaelezea. GiveDirectly inaarifiwa kupitia arifa ya barua pepe, na pesa taslimu za kutarajia kwa wapokeaji walioidhinishwa kisha kutolewa kwenye akaunti zao za benki ili wazitumie bila malipo. Kwa sasa, mpango huu hulipa pesa kwa njia hii, lakini kwa wale ambao hawana ufikiaji wa akaunti ya benki, timu itachunguza chaguzi zingine kama vile pochi za pesa za rununu. Wapokeaji wengi huhifadhi chakula na mahitaji ya nyumbani, wakati masoko ya ndani bado yapo wazi.

Wale wanaoishi katika jumuiya zilizo na vichochezi vya mafuriko watapokea malipo ya kwanza kabla ya madhara ya mafuriko kufika, ya naira 177,866 ($105). Baada ya wiki mbili, hali ya mafuriko inatathminiwa tena: Ikiwa ni mbaya, malipo mawili zaidi mfululizo, kwa mwezi mmoja, yatalipwa kwa wapokeaji.

“Hii ni mara ya kwanza tunapotumia miundo ya AI nchini Nigeria kutabiri mafuriko na kufanya malipo kulingana na hilo,” anasema Federico Barreras, meneja wa programu za kibinadamu wa GiveDirectly.

‘Tukihama, hatutakuwa na ardhi yoyote’

Omali alipata uhamisho wake wa kwanza wa naira 177,866 mnamo Agosti 31 mwaka huu. “Nilikuwa na furaha sana – mwanzoni sikuweza kuzuia furaha yangu,” anasema. “Niligawana pesa na mke wangu, na akaenda kununua vyakula: mahindi, mchele, maharagwe, vitoweo vya kutengeneza supu.”

Kutoka kwa malipo yake ya kwanza, Omali pia ametenga naira 90,000 (chini ya dola 55 tu) kwa ajili ya ukarabati wa nyumba yao baada ya mafuriko kupungua. Kwa sasa, bado wanakaa Ogba-Ojibo, ingawa mvua tayari imeanza kuharibu kibanda chao.

Ibu Arome, 65, chifu wa kijiji, ni mkulima kama wapiga kura wake. Mpango huu ulipokuja kwa mara ya kwanza kijijini, hakuwa na simu na kwa hivyo hakuweza kutuma ombi. Bila kujali, anashukuru kwa msaada wao, anasema. “Kila mtu ana nafasi nzuri ya kuomba,” anasema.

Arome amefanikiwa kupata simu hivi karibuni na anatarajia kuweza kuitumia kuomba programu zingine kama hizo siku zijazo. “Katika siku zijazo, natumai wanaweza kuzingatia jumuiya hii tena,” anaongeza.

Kuondoka Ogba-Ojibo kabisa si chaguo kwa wakazi wengi.

Huku mvua kubwa ikiendelea, Omali anasema mabwawa yamekuwa yakimwagika kwenye Mto Niger na viwango vya maji vinaongezeka. Lakini kuondoka kwa Ogba-Ojibo kabisa sio chaguo kwa wakazi wengi. “Sisi ni wakulima wengi – hapa, tunapata ardhi. Tukihama, hatutakuwa na ardhi yoyote,” aeleza.

Omali anatazama nje ya vibanda vya Ogba-Ojibo, kuelekea maeneo ya ukingo wa mto ambapo wanakijiji kwa kawaida huvua samaki. Hivi sasa, maji yanazunguka kwa kasi sana hivi kwamba hakuna samaki. Lakini Omali atasubiri maji kutulia, hata hivyo inachukua muda gani. Kama ardhi, mto na samaki ni sehemu ya nyumba ambayo hatakata tamaa.